شناسایی عامل قطع برق در پایتخت و چند استان دیگر - وبلاگ پاییز

به گزارش وبلاگ پاییز، خبرنگاران: کمبود سوخت نیروگاه ها در زمستان چالش برانگیز شد. روز گذشته تهران و چند استان شاهد خاموشی های اضطراری برق بود. متولیان مصرف بیش از انتظار گاز را عامل کمبود سهمیه گاز نیروگاه ها اعلام کردند که در نهایت منجر به اعمال خاموشی شده است.

به گزارش وبلاگ پاییز در حالی مصرف گاز در بخش خانگی و تجاری در روزهای سرد زمستان امسال به رکورد 600میلیون مترمکعب در روز رسیده که سال گذشته این عدد 520میلیون مترمکعب بود. ارزیابی ها نشان می دهد اگر 10درصد مصرف گاز خانگی و تجاری کاهش یابد، تا حد زیادی مشکل حل خواهد شد.

روز گذشته بعضی مناطق بزرگ تهران و چند استان کشور با قطعی برق روبرو شدند. اواسط بهمن ماه امسال، متولیان و سیاست گذاران وزارت نیرو در اطلاعیه ای هشدار دادند که به دلیل کاهش دمای هوا و افت فشار گاز، احتمال بروز خاموشی در زمستان وجود دارد. این در حالی است که هشدارها همیشه در پیک مصرف برق در تابستان مخابره می شد، اما سطح گسترده خاموشی های دیروز حکایت از آن داشت که خاموشی تابستانه به زمستان هم سرایت نموده است. با وقوع این اتفاق، از گوشه و کنار اخبار ضد و نقیضی منتشر شد، بعضی قطع کابل فشار قوی را دلیل خاموشی ها می دانستند و بعضی دیگر مصرف بیش از انتظار گاز و محدودیت سوخت نیروگاه ها را عامل اصلی بروز قطعی های برق معرفی می کردند. اما چند ساعت بعد از خاموشی ها، وزارت نیرو به صورت رسمی، مصرف بی سابقه گاز در بخش خانگی و مشکل تامین سوخت نیروگاه ها را دلیل خاموشی های اضطراری در بعضی مناطق گفت. طی سال های اخیر نزدیک شدن میزان مصرف برق در روزهای پیک تابستان به حداکثر ظرفیت عملی فراوری، هشدار صرفه جویی در مصرف برق به منظور جلوگیری از بروز خاموشی ها را در پی داشت. در این سال ها، هشدار بروز خاموشی ها در تابستان و هشدار قطع یا افت فشار گاز در زمستان یک روال معمول برای کشور پرمصرف ایران به شمار می رفت، اما امسال شرایط متفاوتی نسبت به سال های گذشته رخ داد.

اواسط بهمن ماه بود که متولیان و سیاست گذاران علاوه بر هشدار قطع یا افت فشار گاز در فصل سرما، برای نخستین بار هشدارهایی درخصوص بروز خاموشی ها در زمستان مخابره کردند. چهاردهم بهمن ماه بود که شرکت توزیع نیروی برق تهران در اطلاعیه ای از مشترکان درخواست کرد با به کارگیری راهکارهای ساده، مصرف انرژی را کاهش دهند. در این اطلاعیه آمده بود که با توجه به افزایش مصرف انرژی کشور به دلیل کاهش دمای هوا و به منظور جلوگیری از افت فشار گاز، از آنجا که بخش قابل توجهی از گاز مصرفی کشور صرف فراوری در نیروگاه های برق می گردد، لازم است مشترکان شرکت توزیع نیروی برق تهران با رعایت اصول بهره وری انرژی و جلوگیری از مصارف مازاد، در بخش تامین انرژی کمک رسانند. چند ساعت بعد از انتشار این اطلاعیه، سخنگوی صنعت برق کشور از مردم خواست با 10درصد صرفه جویی در مصرف برق و گاز، از افت احتمالی فشار گاز به ویژه در مناطق سردسیر جلوگیری نمایند.

پس از هشدارهای متعدد سخنگوی صنعت برق و مدیران توانیر درباره احتمال بروز مشکل برای تامین برق کشور درصورت ادامه فرایند رشد مصرف گاز در بخش خانگی، وزیر نیرو نیز از احتمال بروز خاموشی های مقطعی در روزهای سرد اطلاع داد. به گفته رضا اردکانیان، بخش عمده ای از سوخت نیروگاه ها، گاز است و شرایط بهتری نسبت به سوخت مایع دارد؛ اما در زمستان با توجه به سردی هوا مصرف گاز در بخش خانگی و تجاری شدیدا بالا رفته و این موضوع اثر منفی روی سوخت تامینی برای نیروگاه ها گذاشته است. در این میان، تحلیلگران معتقدند هشدار در زمینه بروز خاموشی ها در زمستان امسال از کمبود ظرفیت فراوری برق ناشی نمی گردد؛ چرا که هم اکنون پیک مصرف برق در شب است که حدود 38 هزار مگاوات برآورد می گردد و پیک روز هم 35 هزار مگاوات است که فاصله معناداری با پیک تابستانه دارد. این در حالی است که ظرفیت اسمی فراوری برق کشور از مرز 82 هزار مگاوات گذشته و ظرفیت عملی فراوری نیز در مجموع در حدود 60 هزار مگاوات است. حال این سوال مطرح است که ریشه این هشدارها از کجا نشات می گرفت؟

طبق ارزیابی ها به دنبال افزایش مصرف بی رویه و بیش از انتظار گاز در بخش خانگی و تجاری و رسیدن مصرف گاز در این بخش به مرز 600 میلیون مترمکعب، گازرسانی به نیروگاه ها به شدت محدود شده و در حدود 60درصد سوخت نیروگاه های کشور هم اکنون با سوخت مایع تامین می گردد. مدیر دیسپاچینگ شرکت گاز هم اخیرا گفت که در حالی مصرف خانگی و تجاری گاز به مرز 600 میلیون مترمکعب رسیده که سال گذشته این عدد 520 میلیون مترمکعب بود.

مقایسه مصرف گاز امسال با سال گذشته عملا نشان می دهد که یک افزایش مصرف 80 میلیون مترمکعبی در بخش خانگی و تجاری اتفاق افتاده است که زمینه بروز خاموشی ها را تا حدود زیادی فراهم نموده است. به همین دلیل چندی پیش غلامعلی رخشانی مهر، معاون هماهنگی توزیع شرکت توانیر با بیان اینکه زنگ هشدار مصرف بی رویه گاز در کشور به صدا درآمده گفت: هرچه قدر مصارف خانگی گاز در فصل سرما بیشتر می گردد، سهم گاز نیروگاه ها کاهش پیدا می نماید که این مساله بی تبعات نیست؛ ما مجبوریم به سمت سوخت مایع برویم؛ این سوخت مایع وقتی در نیروگاه ها مصرف می گردد، مخصوصا در کلان شهرها، ایجاد آلایندگی در هوا می نماید. همچنین محدودیت دیگری که وجود دارد این است که خود سوخت های مایع به صورت نامحدود در اختیار نیروگاه ها قرار نمی گیرد؛ پس در روزهای سرد سال ممکن است به سمت خاموشی های احتمالی مخصوصا در مناطق سردسیر برویم.

علت خاموشی زمستانی

خاتمه روز گذشته هشدارهای متولیان و سیاست گذاران مبنی بر اینکه کاهش تامین سوخت گاز نیروگاه ها موجب کمبود فراوری برق و احتمال خاموشی برق خواهد شد، به واقعیت تبدیل شد. دیروز بعضی از مناطق تهران (مناطق یک، چهار، شش، هفت و هشت) بنا به دلایلی که گفته می گردد افت گاز تحویلی به نیروگاه عامل آن بوده است، با قطع برق روبرو شده اند. البته دایره خاموشی ها تنها به پایتخت محدود نبود و در بعضی از استان های شمالی کشور مانند گیلان، مازندران، خراسان، سمنان و آذربایجان خاموشی هایی اعمال شد. ارزیابی ها نشان می دهد مصرف گاز با توجه به برودت هوا طی روز های گذشته به رقم بی سابقه 600 میلیون مترمکعب رسیده است که رکورد تازه ای از مصرف گاز را ثبت نموده است، این افزایش مصرف باعث کمبود گاز در بخش های نیروگاهی کشور شده و تامین سوخت آنها را با مشکل روبرو نموده است. طبق آنالیز ها میزان فراوری گاز در کشور روزانه 800 میلیون متر مکعب است که با توجه به مصرف 600 میلیون مترمکعبی گاز در بخش خانگی وتجاری، تنها 200 میلیون مترمکعب آن برای سایر بخش های دیگر از جمله نیروگاه های برق، کشاورزی و صنعت باقی می ماند. در این میان برای تامین کامل سوخت نیروگاه ها به 170 میلیون متر مکعب گاز احتیاج است و به گفته مدیران برق حرارتی تنها نزدیک به 35 درصد آن تامین می گردد.

همین کمبود سوخت نیروگاه ها باعث شد روز گذشته خاموشی های گسترده ای در تهران و بعضی شهرها که نام آنها آورده شد رخ دهد. دنیای اقتصاد در گفت وگو با سخنگوی صنعت برق به دنبال چرایی این قطعی های برق دو تا سه ساعته و گسترده رفت. مصطفی رجبی مشهدی علت قطع برق در تهران و بعضی استان ها را این گونه تشریح کرد: با توجه به برودت و سرمای هوا و بالا رفتن مصرف گاز در کشور متاسفانه تعدادی از نیروگاه هایی که با سوخت گاز کار می نمایند با مشکل تامین سوخت روبرو شدند. به گفته رجبی مشهدی، با محدودیت زیاد برای تامین سوخت نیروگاه روبه رو هستیم و دلیل آن هم مصرف بالای گاز در کشور است. او اضافه کرد: مصرف گاز بخش خانگی و تجاری در کشور به 600 میلیون مترمکعب رسیده که تا به امروز بی سابقه بوده است.

رجبی مشهدی ادامه داد: به دلیل پایداری شبکه برق در کشور تعدادی از نیروگاه ها با مشکل تامین سوخت روبرو شده اند که همین باعث شده تا برق مناطقی از تهران به صورت پراکنده قطع گردد. این قطعی برق علاوه بر بعضی مناطق استان تهران، در بعضی از استان های شمالی کشور مثل گیلان، مازندران، همچنین خراسان، سمنان و آذربایجان خاموشی رخ داد که امیدواریم با کاهش مصرف هموطنان در سراسر کشور این کمبود گاز جبران گردد و نیروگاه ها فعال شوند. او گفت: اگر مردم فقط 10 درصد از مصرف گاز خانگی خود را کم نمایند تا حد زیادی مشکل حل خواهد شد.

به گفته او هم اکنون به دلیل گسترش سرمای هوا در کشور و افزایش مصرف گاز توسط بخش خانگی، اولویت با تامین گاز این بخش است تا مسئله ای در گرمایش منازل ایجاد نگردد، اما به ناچار مجبور به اعمال خاموشی های اضطراری ناشی از محدودیت سوخت نیروگاه ها در کشور شدیم. همچنین غلامرضا خوش خلق، مدیر عامل برق منطقه ای تهران در گفت وگو با خبرگزاری فارس درخصوص دلایل قطع برق تهران گفت: افت فشار سوخت تحویلی گاز به نیروگاه ها باعث شده تا بعضی از نیروگاه ها با کمبود فراوری برق روبرو شوند.