ژن رایج آلزایمر احتمالاً به اجداد ما یاری نموده تا بچه ها بیشتری داشته باشند - وبلاگ پاییز

به گزارش وبلاگ پاییز، زومیت نوشت: مطالعه محققان روی جوامع سنتی نشان می دهد که چرا ژن مضر افزایش دهنده احتمال ابتلا به آلزایمر، در طول زمان در اثر تکامل از بین نرفته است.

تقریباً از هر پنج نفر در جهان، یک نفر با حداقل یکی از واریانت های ژن APOE4 متولد می گردد؛ ژنی که افراد را در سنین بالا مستعد ابتلا به بیماری های قلبی و آلزایمر می نماید. رواج بالای این واریانت، معمایی تکاملی پدید می آورد: اگر APOE4 باعث کاهش تندرستی گونه بشر می گردد، چرا به مرور زمان از جمعیت انسانی حذف نشده است؟

به گزارش ساینس، مطالعه ای که روی نزدیک به 800 زن در جامعه ای سنتی در آمازون اجرا شده نشان می دهد که زنان مبتلا به واریانت شایع دهنده آلزایمر، بچه ها بیشتری داشتند. اینگونه مزیت های باروری ممکن است به ژن APOE4 اجازه داده باشند تا علی رغم اثرات مضری که در سلامتی افراد مسن برجای می گذارد، در طول تکامل باقی بماند.

ژن APOE، آپولیپوپروتئین E را فراوری می نماید؛ مولکولی که به بدن برای جابه جایی کلسترول در خون یاری می نماید. سه نوع اصلی APOE وجود دارد و افراد می توانند ترکیبی از آن ها را از والدین خود به ارث ببرند. در میان انواع اصلی این ژن، APOE3 بسیار رایج تر از APOE4 است. در جمعیت های اروپایی، داشتن یک نسخه از APOE4 ضمن افزایش خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی، احتمال ابتلا به بیماری آلزایمر را نیز سه برابر می نماید. خطر بروز بیماری های مغزی هم در افرادی که دو نسخه از این ژن را داشته باشند، 12 برابر بیشتر از سایرین است.

داشتن یک نسخه از ژن APOE4 احتمال ابتلا به بیماری آلزایمر را سه برابر می نماید

بنجامین ترامبل، انسان شناس زیستی از دانشگاه ایالتی آریزونا درمیان پژوهشگرانی قرار گرفته است که به آنالیز علت ادامه وجود APOE4 در بدن انسان با وجود تأثیرات منفی آن پرداخته است. آنالیز های ترامبل و سایر محققان نشان می دهد که موش ها و بچه ها حامل APOE4 در پاک سازی کرم های روده و سایر انگل ها بهتر از هم نوعان فاقد این ژنشان عمل می نمایند و این موضوع به آن ها اجازه می دهد تا رشد سریع تری داشته باشند. اگر این ژن به زنان برای فرزندآوری بیشتر نیز یاری نموده باشد، می توان درک کرد که چرا هنوز هم در گونه انسان به چشم می خورد و از بین نرفته است.

محققان کوشش نموده اند تا نظریه یاری ژن APOE4 به فرزندآوری بیشتر زنان را در جمعیت های صنعتی و شهری تایید نمایند؛ اما هیچ ارتباطی بین APOE4 و باروری پیدا ننموده اند. به گفته ترامبل این موضوع تعجب آور نیست؛ چراکه عفونت های انگلی در مکان های صنعتی و شهری نادر است و به راحتی می توان باروری را کنترل کرد.

تیم تحقیقاتی ترامبل، برای آنالیز نقش APOE4 درمیان افرادی با سبک زندگی سنتی تر که درمعرض انگل های بیشتری قرار دارند و کنترل باروری آن ها نیز کمتر است، مطالعه بهداشتی طولانی مدتی را روی مردم بومی بولیوی انجام دادند. این جمعیت 17 هزار نفری، به شکار، جست وجو برای غذا و باغبانی در جنگل های آمازون برزیل مشغول هستند.

ترامبل و همکارانش، داده های به دست آمده از مصاحبه با 795 زن 13 تا 90 ساله درخصوص سابقه فرزندآوری آن ها درطول 20 سال را آنالیز کردند. محققان، نمونه های DNA این زنان را نیز برای آنالیز وجود ژن APOE4، آزمایش کردند. زنان موردآنالیز، به طور میانه صاحب 9 فرزند بودند؛ اما گروهی از آن ها که یک نسخه از APOE4 را حمل می کردند، به طور میانه 9.5 فرزند داشتند. به گزارش تیم تحقیقاتی، زنانی با دو نسخه از APOE4 به طور میانگین صاحب دو فرزند دیگر هم بودند.

داده های مربوط به مردم بومی بولیوی، این فرصت را در اختیار محققان قرار داد تا چگونگی تقویت باروری به وسیله APOE4 را نیز آنالیز نمایند. براساس آنالیز های اجرا شده، زنان دارای ژن APOE4 که سنگین تر از دیگران بودند، یک سال زودتر از هم نوعان خود صاحب فرزند شدند و کودک بعدی خود را هم چند ماه زودتر از دیگران به جهان آوردند. به عقیده ترامبل، این موضوع با ایده مقاومت بیشتر بدن دربرابر انگل ها مطابقت دارد. ترامبل می گوید: داشتن شرایط ایمنی بهتر به این معنی است که می توانید کالری بیشتری را به رشد سریع تر اختصاص دهید؛ سپس قادر به فراوریمثل سریع تر نیز خواهید بود.

رودولف وستندورپ، همه گیرشناس دانشگاه کپنهاگ و تیمش خاطرنشان می نمایند که نتیجه مشابهی را در یک گروه جمعیتی در غنا مشاهده نموده اند. در قرن 19 که بسیاری از مردم جان خود را براثر عفونت از دست می دادند، ناقلان عفونت ها درواقع بیشتر عمر می کردند. افراد حامل ژن APOE4 از مزایای بقا برخوردار بودند؛ اتفاقی که شرح می دهد چرا این واریانت ها امروزه هنوز وجود دارند.

به گزارش گروه پژوهشی ترامبل، اندازه ابتلا به آلزایمر و بیماری های قلبی حتی در میان افراد مسن بومی بولیوی نیز پایین است که این موضوع می تواند به سبک زندگی فعال آن ها مرتبط باشد. ترامبل معتقد است که APOE4 هنوز هم می تواند مضراتی داشته باشد که با فواید این ژن در تعادل باشند؛ مثلاً ممکن است به کاهش قدرت باروری مردان و کم شدن شانس بقای بچه ها منجر گردد. به گفته ترامبل، قدم بعدی پژوهشگران این است که بفهمند آیا درصورت وجود APOE4 در دی ان ای افراد، معایب دیگری نیز وجود خواهد داشت یا خیر.

227227