نشست اقلیمی گلاسگو؛ آیا گامی مثبت برای مقابله با تغییرات آب وهوایی برداشته خواهد شد؟ - وبلاگ پاییز

به گزارش وبلاگ پاییز، ایرنا نوشت: بیست و ششمین کنفرانس دولت­ های عضو کنوانسیون سازمان ملل متحد راجع به تغییرات اقلیمی در حالی آغاز خواهد شد که انتظارات از نشست پیشین در مادرید چندان برآورده نشده و نتایج آن رضایت بخش نبوده است.

بیست و ششمین کنفرانس دولت های عضو (COP26) کنوانسیون سازمان ملل متحد پیرامون تغییرات اقلیمی (UNFCCC) مصوب 1992 که به دلیل شیوع کرونا و به درخواست انگلیس و ایتالیا یک سال به تعویق افتاده بود، از 31 اکتبر تا 12 نوامبر سال جاری (9 تا 21 آبان) در شهر گلاسگو (اسکاتلند) برگزار خواهد شد.

کاپ 26 گلاسگو در حالی برگزار می شود که در نشست قبلی در مادرید (کاپ 25) به زعم بسکمک از کارشناسان توافقات چندان مستحکمی حاصل نشد و انتظارات کشورها را برآورده نساخت.

کشورهای در حال توسعه که عمدتاً کشورهای غربی هستند، سهم بیشتری در انتشار گازهای گلخانه ای داشته و طبیعتاً انتظارات از این کشورها بیشتر از کشورهای در حال توسعه است.

در واقع برخلاف سهم بیشتر قدرت های بزرگ در تولید و انتشار گازهای گلخانه ای، این کشورها پایبندی کمتری به معاهدات زیست محیطی داشته و در سال های گذشته شاهد خروج آمریکا از پیمان پاریس 2015 میلادی بودیم که با افزایش نقدها و پس از روی کارآمدن جو بایدن مجددا به این توافق زیست محیطی پیوست.

گزارش های دوره ای گروه کارشناسان بین دولتی تحولات آب و هوا (IPCC) از جمله گزارش اکتبر 2018 میلادی پیرامون عواقب افزایش دمای 1.5 درجه ای زمین حاکی از شرایط اسفناک محیط زیست جهانی دارد که باید مورد توجه جدی کشورها قرار گیرد.

به همین دلیل، آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد در آستانه برگزاری نشست اقلیمی گلاسگو در پیام توئیتری خود نوشت: رهبران جهان در کاپ 26، در معرض آزمون قرار خواهند داشت. هر گونه عمل یا بی عملی آن ها بیانگر میزان جدیتشان در مورد بحران آب و هوایی خواهد بود....

هدف از برگزاری نشست های اقلیمی چیست؟

کنوانسیون تغییرات اقلیمی مصوب 1992 میلادی یکی از مهمترین اسناد بین المللی است که متعاقب افزایش نگرانی ها در مورد این که فعالیت های بشری باعث افزایش قابل توجه تراکم گازهای گلخانه ای در جو شده و این افزایش باعث تشدید اثرطبیعی گلخانه ای و متعاقباً افزایش گرمای سطح زمین و جو شده که می تواند اثرات سوء بر اکوسیستم های طبیعی و نوع بشر داشته باشد، تصویب شد.

همچنین از سال 2015 میلادی نیز با تصویب موافقت نامه پاریس ذیل کنوانسیون مذکور که از سال 2016 لازم الاجرا شد، تعهدات و الزامات جدی تری در مورد انتشار گازهای گلخانه ای مطرح شد.

بر اساس ماده (4) این موافقت­نامه، کلیه­ کشورها باید بر اساس عدالت و شفافیت در راستای هدف اصلی توافقنامه با توجه به اصل مسئولیت مشترک اما متفاوت و با توجه به مقتضیات ملی، میزان انتشار گازهای گلخانه ­ای و منابع انتشار آن­ ها و همچنین میزان کاهش گازهای مربوط را به دبیرخانه کنوانسیون اعلام نموده و در این بین کشورهای در حال توسعه و کمتر پیشرفته می­توانند نیازهای خود را در راستای سازگاری و کاهش انتشار گازهای گلخانه ­ای اعلام نمایند و از کشورهای پیشرفته، سازمان­ها و نهادهای دارای سازوکارهای مالی خواسته شده است تا برای تهیه­ گزارش و آماده سازی کشورهایی که ممکن است نیاز به کمک مالی داشته باشند، حمایت نمایند.

یکی از مهمترین رخدادهای این نشست ها اعلام سهم مشارکت ملی دولت ها در کاهش انتشار گازهای گلخانه ای است. در دسامبر 2020 میلادی، اتحادیه اروپا در راستای تعهد مندرج در ماده فوق، مشارکت تعیین ملی (NDC) خود را مورد بازنگری و تقویت قرار داد و وعده داد تا سال 2030 میلادی سهم خود در کاهش گازهای گلخانه ای را حداقل به 55 درصد برساند.

اروپا همچنین متعهد شد تا از سال 2019 تا 2050 میلادی خود را به سطح کربن خنثی (توازن در انتشار و جذب دی اکسید کربن) برساند.

محورهای اصلی نشست گلاسگو چه خواهد بود؟

یکی از مهمترین وقایع نشست های اقلیمی اعلام سهم مشارکت ملی (NDC) در کاهش انتشار گازهای گلخانه ای است که طبیعتاً انتظار می رود یکی از محورهای اصلی نشست گلاسگو همین موضوع باشد. با توجه به اینکه قریب به 70 درصد انتشارگازهای گلخانه ای مربوط به کشورهای صنعتی و بزرگ است، جامعه بین المللی در انتظار تصمیمات قدرت ها در گلاسگو خواهد بود.

تزریق مالی به صندوق اقلیم سبز (GCF)، که کشورهای پیشرفته متعهد شده اند از سال 2020 تا 2025 میلادی هر ساله 100 میلیارد دلار به نفع کشورهای در حال توسعه جمع آوری نمایند احتمالاً از دیگر رویدادها و محورهای مهم نشست خواهد بود. صندوق اقلیم سبز سازوکار مالی ملل متحد و وابسته به کنوانسیون کادر مبارزه با تغییرات آب و هوایی است که در جریان نشست سال 2010 میلادی با حضور نمایندگان 193 کشور جهان در شهر کانکون مکزیک با هدف حمایت از پروژه­ های مالی کشورهای آسیب پذیرتر در مقابله با تغییرات آب و هوایی تاسیس شد.

به هر روی در مورد مسائل زیست محیطی از دیرباز میان کشورهای شمال و جنوب یا به عبارت دیگر میان کشورهای پیشرفته و در حال توسعه اختلاف دیدگاه وجود داشته است. دلیل اصلی این اختلاف دیدگاه آن است که کشورهای در حال توسعه معتقدند، هنجارهای زیست محیطی و تعهد به کاهش انتشار گازهای گلخانه ای ناشی از فعالیت های صنعتی در حالی به آن ها تحمیل می شود که غرب در نبود چنین الزاماتی با خیالی آسوده آن را پشت سر گذرانده و پیشرفته شده و اکنون عدالت ایجاب می نماید کشورهای در حال توسعه که کماکان نیاز بیشتری به انجام فعالیت های صنعتی در راستا توسعه دارند، تعهدات کمتری راجع به محیط زیست بر عهده داشته باشند.

به رغم صحت استدلال کشورهای در حال توسعه، شرایط اسفناک محیط زیست در جهان مجالی برای طرح چنین دیدگاه هایی باقی نگذارده و حساسیت حفظ کره زمین مستلزم همکاری حداکثری در موضوعات زیست محیطی از سوی همه کشورهای جهان است. شاید به همین دلیل است بوریس جانسون نخست وزیر انگلیس یک روز پیش از برگزاری اجلاس به میزبانی کشورش، با ناامیدی گفت که نشست گلاسکو تنها 60 درصد شانس موفقیت دارد.

311311