چه کسی نگران آلودگی هوای تهران است؟ - وبلاگ پاییز

به گزارش وبلاگ پاییز، با نگاهی با روند کنترل منابع آلاینده هوا در تهران درمی یابیم که در هیچ یک از آن ها پیشرفت خاصی حاصل نشده و همچنان شاهد تردد خودرو های فرسوده، فراوری خودرو های بی کیفیت داخلی و... هستیم؛ با این اوصاف باید پرسید چه کسی نگران آلودگی هواست.

به گزارش تسنیم، همزمان با کاهش دما در مرکز، بار دیگر شاهد افزایش آلودگی هوا در تهران هستیم و کیفیت هوا برای سومین روز متوالی در شرایط ناسالم برای گروه ها حساس قرار گرفته است.

افزایش آلودگی هوای مرکز در روز های سرد سال پدیده ای تازه نیست، اما نکته قابل تأمل این است که همچنان شاهد ترک فعل دستگاه ها درخصوص آلودگی هوا و نادیده گرفتن این موضوع مهم هستیم.

عدم توجه دستگاه های مسئول به موضوع آلودگی هوا درحالی است که بر اساس گزارش وزارت بهداشت در سال 1400 در 27 شهر آلوده کشور با 35 میلیون جمعیت، حدود 21 هزار مرگ و میر منتسب به آلودگی هوا ناشی از ذرات معلق 2.5 میکرون در بزرگسالان گزارش شد که 30 میلیارد دلار هزینه به کشور وارد نموده است بعلاوه در تهران 6 هزار نفر جان خود را به این علت از دست داده اند.

آلودگی هوا در تهران ناشی از 2 عامل آلاینده های متحرک (خودرو، اتوبوس، موتورسیکلت و ...) و منابع آلاینده ثابت (نیروگاه ها، پالایشگاه ها و...) است. در ادامه به آنالیز این عوامل و این موضوع که آیا اقدام مناسبی برای کاهش آلایندگی این منابع اجرا شده است یا خیر می پردازیم.

الف. منابع متحرک

سهم منابع متحرک در آلودگی هوای تهران به وسیله آمار و یا گفته اشخاص مختلف بین 59 تا 83 درصد بیان شده است و به گفته کارشناسان اگر تنها مشکل آلودگی هوا را در بخش منابع متحرک حل کنیم، تعداد روز های آلوده مرکز از نصف میزان فعلی نیز کمتر خواهد شد! آلودگی هوا به وسیله منابع متحرک به واسطه عواملی که در ادامه به آن ها می پردازیم، رخ داده است:

1. خودرو های فرسوده

خودرو های فرسوده یکی از دلایل اصلی آلودگی هوای تهران هستند و به گفته مدیرعامل ستاد معاینه فنی خودرو های تهران، حدود 400 هزار خودرو فرسوده روزانه در مرکز تردد می نمایند.

تردد این تعداد خودرو فرسوده در تهران درحالی است که بحث اسقاط خودرو همچنان مغفول مانده و درحالی که دولت لایحه تازه خود برای اسقاط خودرو را عملی ترین راه چاره اسقاط می داند، مجلس شورای اسلامی این لایحه را فرار دولت از فرآیند اسقاط می داند و هنوز با آن موافقت ننموده است.

2. خودرو های بی کیفیت داخلی!

خودرو های ساخت داخل علاوه بر اینکه ایمنی پایینی دارند، سیستم احتراق بسیار قدیمی نیز دارند که همه نهاد ها از جمله سازمان حفاظت محیط زیست، پلیس راهور و مجلس شورای اسلامی از آن گله مند هستند.

علاوه بر کیفیت ساخت پایین، لابی گری خودروساز ها نیز باعث افزایش سن مراجعه این خودرو ها به مراکز معاینه فنی شده و سبب شده تا این خودرو ها مدت زمان بیشتری را بدون نظارت معاینه فنی به آلوده کردن هوای مرکز بپردازند.

3. موتورسیکلت های کاربراتوری

به گفته رئیس کمیسیون سلامت، محیط زیست و خدمات شهری شورای شهر تهران، موتورسیکلت های کاربراتوری 7 برابر یک خودرو آلایندگی ایجاد می نمایند و بعلاوه 3 میلیون از این موتورسیکلت ها در تهران تردد دارند!

برای حل این مشکل قرار بود که از ابتدای سال 1401 تردد موتورسیکلت ها و تاکسی های کاربراتوری در شهر تهران ممنوع گردد، اما به علت عدم تأمین اعتبار لازم برای طرح های تشویقی و پرداخت یاری هزینه به دارندگان موتورسیکلت های کاربراتوری، این طرح نیز مغفول ماند.

4. وسایل نقلیه عمومی

وسایل نقلیه عمومی و به ویژه اتوبوس های شرکت واحد یکی از عوامل اصلی آلایندگی در شهر تهران هستند و حدود 30 درصد از آلایندگی که به واسطه منابع متحرک فراوری می گردد به واسطه وسایل حمل و نقل عمومی است.

به گفته مدیرعامل شرکت واحد اتوبوسرانی تهران، حدود 62 درصد ناوگان اتوبوس رانی شهر تهران فرسوده است، با این وجود جایگزینی این اتوبوس ها با سرعتی بسیار کمتر از احتیاج مرکز صورت می گیرد.

5. کیفیت سوخت توزیعی

در کنار خودرو های داخلی بی کیفیت و تعدد وسایل نقلیه آلوده در تهران، سوخت بی کیفیت نیز یکی از دلایل آلودگی هوا هستند و این درحالی است که هنوز شاهد افزایش کیفیت سوخت، به ویژه گازوئیل نبوده ایم بعلاوه طرح کهاب (کاهش، راهنمایی، انتقال و بازیافت بخار بنزین) نیز مغفول مانده و در تعداد بسیار محدودی از جایگاه های سوخت مرکز انجام می گردد.

ب. منابع ثابت

منابع ثابت نیروگاه ها، پالایشگاه ها، سایت های دفن و سوزاندن زباله و آلودگی محدود ناشی از موتورخانه ها را شامل می گردد. از زمانی که سوزاندن مازوت در تهران ممنوع اعلام شد، آلودگی ناشی از نیروگاه ها نیز کاهش پیدا نموده، اما با توجه به افزایش شدید مصرف گاز در کشور در امسال این گمان می رود که برای تأمین برق، امسال در تهران شاهد سوزاندن مازوت باشیم هرچند که تا به امروز این موضوع تأیید نشده است.

در مجموع اگر شرایط کنترل تمام منابع مذکور را نسبت به سال گذشته بسنجیم، در هیچ یک از آن ها پیشرفت خاصی حاصل نشده و همچنان شاهد تردد خودرو های فرسوده، فراوری خودرو های بی کیفیت داخلی، تردد موتورسیکلت های کاربراتوری، درجا کارکردن اتوبوس ها در پایانه ها و تخلف صنایع آلاینده در اطراف تهران هستیم.

ضروری است که تمام 24 دستگاه مسئول در اجرای قانون هوای پاک نسبت به انجام وظایف خود اقدام نمایند تا از تحمیل هزینه میلیاردی بر کشور و از دست رفتن جان شهروندان جلوگیری گردد.