فواید زیره سیاه در درمان بیماری های دستگاه گوارش - وبلاگ پاییز

به گزارش وبلاگ پاییز، زیره سیاه گیاهی است معطر از دسته چتریان که با داشتن خواصی فوق العاده در برطرف نفخ شکم و لاغری در پزشکی و آشپزی کاربرد فراوان پیدا نموده است.

زیره سیاه چیست؟

سرویس سلامت - به طور کلی زیره دانه ای معطر و مقابله کننده با نفخ شکم است که در آشپزی و پزشکی کاربرد فراوانی پیدا کرده است. این گیاه مفید در دو نوع زیره سبزو زیره سیاه با نام علمی Carum carvil یافت می گردد که زیره سیاه به زیره ایرانی نیز معروف است.

زیره سیاه گیاهی است با عمر دو سال که معمولاً ارتفاع آن به نیم متر می رسد (30-80 سانتیمتر). ریشه این گیاه به مانند دوک و گوشت دار است و ساقه آن بی کرک و شفاف. برگ هایش این گیاه به رنگ سبز و در قسمت فوقانی ساقه دارای دمبرگ کوتاهی است که انتهای آن به صورت غلافی ساقه را فرا می گیرد، گل آذین آن چتر مرکب و گل هایش کوچک و سفید رنگ است و میوه اش بیضی شکل به رنگ قهوه ای تیره یا مایل به زردو شفاف است .

قطعاً ضرب المثل زیره به کرمان بردن را شنیده اید. بله درست است بیشترین سطح زیر کشت زیر سیاه در کشور در استان کرمان است که با توجه به خواص فراوان این گیاه دوست داشتنی در آشپزی دسترسی به آن به سادگی امکان پذیر است.

خواص زیره سیاه

• خواص درمانی زیره شباهت زیادی به رازیانه و انیس سبز دارد.
• در شبه جزیره مالایا زیره سیاه یکی از 9 گیاهی است که همه را با هم کوبیده و نرم کرده در یک جوشانده در فواصل به تدریج به زانو در دوران پس از وضع حمل می دهند.
• در اندونزی در ضهر اقتصادی برگهای گیاه را با سیر مخلوط کرده و له کرده و روی پوست مبتلا به اکزما و ملتهب می اندازند خیلی مفید است.
• این گیاه دارای اثر نیرودهنده، هضم کننده، بادشکن، مدرو به طور خفیف قاعده آور، ضد کرم، ضد تشنج است.
• زیره سیاه اثر زیاد کننده ترشحات شیر دارد. مصرف زیره با توجه به صفاتی که از نظر درمانی دارد.
• در معالجه بیماری های مختلف مانند ضعف عمل دستگاه هضم، نفخ، بلع هوا (آئروفاژی)، دل پیچه بچه ها، تأخیر وقوع قاعدگی زنان جوان و اشکال وقوع آن که قالباً با درد و ناراحتی همراه است کاربرد فراوان دارد.
• در دامپزشکی از زیره برای برطرف قولنج ها، اسپاسم معدی، بی اشتهایی و کم شدن مقدار شیر دام ها مانند گاو استفاده به عمل می آورند.
• دم کرده زیره سیاه همراه با گیاه اوجی در برطرف اسهال، نفخ و سندرم تحریک پذیری روده مفید است. این گیاه دارای خواص ضد عفونی کنندگی، ضد کرم، ضد تشنج و شل کننده عضلات بوده و مقوی و نیروبخش است؛ بنابراین مصرف آن به افراد دارای مسائل مذکور توصیه می گردد.
• از گرد زیره سیاه به عنوان ادویه و چاشنی در تهیه بعضی اغذیه مانند سوپ، نان، پنیر، نان های قندی و غیره استفاده ب عمل می آورند.
• از اسانس زیره دو نوع محلول ضد نفخ یکی به نام آب زیره و دیگری که اسانس بیشتری دارد آب زیره کنستانتره نامیده می گردد بدست می آید.

زیره سیاه و لاغری

مصرف زیره سیاه در بعضی از افراد ممکن است تا حدودی باعث لاغری گردد که برحسب شرایط بدنی افراد، اثردهی این گیاه متفاوت است. اگرچه استفاده از زیره سیاه در بعضی از افراد تا حدودی باعث لاغری می گردد ولی این مساله برای همه عمومیت ندارد و ممکن است در بعضی افراد جواب بدهد و بعضی دیگر نه

طریقه استفاده از زیره سیاه

• به مقدار مساوی زیره و نعنا و انیسون را بجوشانید و هفت قطره روغن سیاه دانه به آن اضافه کنید. سپس با عسل خالص آن را شیرین کرده و در موقع دل پیچه و دل درد آن را بنوشید.
• دم کرده یک قاشق مرباخوری میوه له شده زیره سیاه در نیم لیتر آب جوش برای تنبلی اعمال گوارشی 2 ـ 1 گرم ، بی اشتهایی ، باد یا درد روده مصرف می گردد و دانه زیره را یا می جوند و یا از گرد گیاه مخلوطی در آب میل نمایید.
• برای سوزش سردل (ترش کردن) 50 - 100 میلی گرم از روغن زیره سیاه در ترکیب با روغن نعناع در روز استفاده می گردد پودر زیره سیاه 300 - 600 میلی گرم (10 میوه) در روز با یک لیوان آب یا شیر مصرف می گردد از 6 گرم در روز تجاوز نکند.
• از دانه زیره سیاه به عنوان یک چای دارویی به توضیح زیر استفاده می گردد 150 میلی لیتر آب جوشیده را با 1-2 قاشق چای خوری (1 قاشق چای خوری = 3.5 گرم) زیره تازه خرد شده مخلوط و برای مدت 10-15 دقیقه بماند و سپس صاف کرده و محلول گرم را دو تا چهار بار در روز در بین وعده های غذایی مصرف کنید. برای بچه های کوچک، یک قاشق چای خوری از محلول دو تا چهار بار در روز مصرف گردد.
• روغن دانه زیره سیاه را می توان با دوز 2 تا 3 قطره با یک حبه قند مصرف کرد از 6 قطره در روز تجاوز نکند.
• 2 گرم از دانه تمام یا خرد شده زیره سیاه (نصف قاشق چای خوری) در هر فنجان از آب حل و قبل از غذا به عنوان محرک اشتها و یا پس از غذا برای خواص گوارش آن خورده می گردد همچنین می توانید به عنوان یک ضد نفخ بهره ببرید و از 6 گرم در روز تجاوز نکند.
• دوز معمول از زیره سیاه 0.05 - 0.2 میلی لیتر از اسانس گرفته شده سه بار در روز است.
• توصیه می گردد بچه ها زیر 6 سال سن، زنان باردار و یا شیرده مصرف نکنند خوردن زیره سیاه در شیردهی باید به صورت یک محلول و یا به عنوان پودر مصرف گردد.
• برای بچه ها بزرگتر از 10 سال سن به طور سنتی 1.5-6 گرم از میوه زیره سیاه خشک شده یا 3-6 قطره روغن زیره سیاه در روز است و برای بچه ها بین 4-10 سال 1-4 گرم از میوه های خشک شده یا 3-6 قطره در روز روغن زیره سیاه استفاده شده است برای بچه ها 1-4 ساله 1-2 گرم میوه خشک شده یا 2-4 قطره روغن زیره سیاه به صورت روزانه استفاده شده است برای بچه ها تا یک سال سن یک گرم از میوه های خشک شده یا 1-2 قطره روغن زیره سیاه به صورت روزانه استفاده شده است برای استفاده زیره سیاه در نوزادان و بچه ها خردسال باید از روش انفوزیون در آب سرد به مدت شش ساعت استفاده کرد.