5 گروه از مواد غذایی که نباید همراه داروها مصرف شوند - وبلاگ پاییز

به گزارش وبلاگ پاییز، این امری عادی است که از پزشک یا داروساز خود بپرسید که آیا یک داروی تجویزی شما می تواند با سایر داروهایی که مصرف می کنید تداخل داشته باشد. اما آیا تابه حال در خصوص غذاهای بالقوه مشکل ساز پرس وجو نموده اید؟ به نظر می رسد، تعداد انگشت شماری از میوه ها، سبزیجات، تنقلات و نوشیدنی های معمولی می توانند بر نحوه جذب یا متابولیسم داروها در بدن تأثیر بگذارند.

این موضوعی است که در صفحه رادار بسیاری از مردم دیده نمی گردد. در واقع این اطلاعات را می توان در بسته ای که هنگام دریافت نسخه خود از داروخانه دریافت می کنید، یافت، اما ممکن است در تمام اطلاعات مکتوب ارائه شده گم گردد و مطالعه نگردد.

آگاهی از تداخلات بالقوه غذا و دارو برای افراد مسن بسیار مهم است. تحقیقات موسسه لاون نشان می دهد که 42 درصد از بزرگسالان 65 ساله و بزرگ تر در ایالات متحده پنج داروی تجویزی یا بیشتر را در روز مصرف می نمایند که هنگام به خاطر سپردن نحوه مصرف هر دارو، مسائل را پیچیده می نماید.

در بعضی موارد مصرف یک غذای خاص می تواند اثربخشی یک داروی خاص را کاهش دهد یا به طور بالقوه سطح سرمی دارو را افزایش دهد. در موارد دیگر این ترکیب می تواند عوارض جانبی بد یا حتی خطرناکی ایجاد کند. به همین علت مهم است که همواره از پزشک یا داروساز خود بپرسید که آیا غذایی وجود دارد که می تواند با داروهایی که مصرف می کنید تداخل داشته باشد.

در همین حال، در اینجا بعضی از داروهای رایج و غذاها و نوشیدنی هایی که می توانند یک جفت مشکل ساز را ایجاد نمایند، آورده شده است.

چرا بعضی از داروها باید همراه یا بعد از غذا مصرف شوند؟

بعضی از داروها باید همراه یا بعد از غذا مصرف شوند. در اینجا 6 علت اصلی برای این موضوع ارائه شده است.

1. برای کاهش عوارض جانبی تهوع یا استفراغ

بهتر است بعضی از داروهایی که باعث تهوع یا استفراغ می شوند بعد از غذا مصرف کنید تا این عوارض کاهش یابد. به عنوان مثال می توان به آلوپورینول و بروموکریپتین اشاره نمود.

2. برای کاهش عوارض جانبی تحریک معده، از جمله سوءهاضمه، التهاب معده یا زخم معده

بعضی از داروها می توانند معده را تحریک نمایند و مصرف آن ها با غذا این اثر را کاهش می دهد. چیزهایی مانند بیسکوییت یا ساندویچ یا یک لیوان شیر معمولاً کافی است. مثال ها عبارت اند از:

• آسپرین
• داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs)، مانند دیکلوفناک و ایبوپروفن
• استروئیدها، مانند پردنیزولون و دگزامتازون

3. برای درمان مسائلی مانند سوزش سر دل، رفلاکس یا سوءهاضمه

داروهایی به نام آنتی اسیدها برای جلوگیری از سوزش سر دل و رفلاکس اسید و سوءهاضمه مصرف می شوند که معمولاً زمانی اتفاق می افتد که اسید با ورود غذا به معده شما فراوری می گردد؛ بنابراین، این داروها اگر بلافاصله بعد از غذا یا در حین غذا مصرف شوند بیشترین تأثیر را دارند.

4. برای اطمینان از شسته نشدن دارو

داروهایی مانند دهان شویه، نیستاتین مایع و ژل میکونازول برای برفک دهان یا زخم دهان باید بعد از غذا استفاده گردد. این به این علت است که خوردن غذا دارو را خیلی سریع از بین می برد.

5. برای اطمینان از جذب مناسب دارو در جریان خون

بعضی از داروها برای جذب مناسب بدن به غذا در معده و روده احتیاج دارند، مانند داروی HIV، ریتوناویر.

6. برای یاری به بدن برای پردازش غذاها

معمولا داروهای دیابت که از راه خوراکی هستند را باید در زمان صرف غذا مصرف کنید. این برای کاهش سطح قند خون بعد از غذا خوردن و جلوگیری از قند خون بسیار پایین (هیپوگلیسمی) است.

مکمل های آنزیمی که می توانند برای یاری به افراد مبتلا به پانکراتیت مزمن استفاده شوند، باید همراه با غذا مصرف شوند تا به بدن در پردازش وعده غذایی یاری نمایند.

5 گروه از مواد غذایی که می توانند با داروهای شما تداخل داشته باشند

بعضی از غذاها می توانند با داروها تداخل داشته باشند و بر اثربخشی آن ها تأثیر بگذارند یا عوارض جانبی ایجاد نمایند. بسته به شرایط شما، ممکن است لازم باشد زمان مشخصی بین لحظه غذا خوردن و لحظه مصرف دارو در نظر گرفته گردد. در بعضی موارد، ممکن است لازم باشد در طول درمان از مصرف بعضی غذاها به طور کامل اجتناب کنید یا به سادگی اندازه مصرف آن را کنترل کنید.

در اینجا پنج دسته از مواد غذایی که معمولاً با دارو تداخل دارند آورده شده است:

1. غذاهای غنی از کلسیم (محصولات لبنی، نوشیدنی های گیاهی غنی شده و آب میوه ها)

کلسیم می تواند به داروهای مختلف از جمله آنتی بیوتیک های خاص و داروهای پوکی استخوان متصل گردد و از جذب آن ها به وسیله بدن جلوگیری کند. این مسأله می تواند درمان را کم اثر کند.

برای جلوگیری از این تداخل، توصیه می گردد که دارو را حداقل 30 تا 60 دقیقه قبل یا دو ساعت بعد از خوردن هر غذای غنی از کلسیم (یا مکمل های کلسیم یا مولتی ویتامین های حاوی کلسیم) یا تا زمانی که داروساز توصیه نموده است مصرف کنید.

2. غذاهای غنی از ویتامین K

ویتامین K یک عنصر ضروری در فرآیند انعقاد طبیعی خون (لخته شدن) است. وارفارین، یک ضدانعقاد که برای کاهش خطر لخته شدن خون استفاده می گردد، با خنثی کردن ویتامین K عمل می نماید.

از آن جایی که این ویتامین در غذاها یافت می گردد، افرادی که وارفارین مصرف می نمایند باید اطمینان حاصل نمایند که به طور ثابت از غذاهای غنی از ویتامین K استفاده می نمایند تا از نوسان بیش از حد ویتامین K در خون و افزایش ناگهانی یا کاهش اثر درمانی آن ها جلوگیری نمایند.

غذاهایی که سرشار از ویتامین K هستند عبارت اند از سبزیجات سبز برگ (کلم، اسفناج، برگ چغندر، جعفری و غیره)، بعضی میوه ها (کیوی، ریواس، زغال اخته)، سویا و جگر.

3. گریپ فروت

گریپ فروت (بعلاوه پوملو، لیموترش و پرتقال سویا) حاوی ماده ای است که توانایی کبد را در تجزیه و از بین بردن بعضی داروها، به ویژه داروهایی که برای کاهش کلسترول، درمان فشارخون بالا یا آریتمی استفاده می شوند، یا داروهایی که روی سیستم ایمنی اثر می گذارند، کاهش می دهد. به همین علت، میزان دارو در خون می تواند افزایش یابد و خطر عوارض جانبی را افزایش دهد.

از آن جایی که اثرات گریپ فروت بر روی کبد می تواند تا سه روز ادامه داشته باشد، احتمالاً باید در طول درمان خود از گریپ فروت به طور کلی اجتناب کنید (از جمله آب گریپ فروت تازه یا منجمد). اگر گریپ فروت خورده اید، چند ساعت صبر کردن قبل از مصرف دارو کافی نیست.

گریپ فروت Fresh وزن 1 کیلوگرم

5 %

19,000

18,050 تومان

مشاهده و خرید

4. نوشیدنی های کافئین دار (قهوه، نوشیدنی های انرژی زا، نوشابه های گازدار، کولا و غیره)

کافئین می تواند به روش های مختلفی با داروها تداخل داشته باشد:

• می تواند جذب بعضی داروها، به ویژه داروهای مورد استفاده برای درمان پوکی استخوان را کاهش دهد.
• اثر تحریک نماینده ای روی معده دارد که می تواند اثر مشابه بعضی داروها را در صورت مصرف همزمان دچار تداخل کند.
• بعضی داروها، از جمله آنتی بیوتیک ها، می توانند توانایی بدن برای دفع کافئین را کاهش دهند، که می تواند منجر به مصرف بیش از حد کافئین گردد (تپش قلب، لرزش، تعریق بیش از حد).
• کافئین می تواند غلظت بعضی از داروهای ضد روان پریشی را افزایش دهد.

پس با داروساز خود مشورت کنید که آیا کافئین می تواند با داروهای شما تداخل داشته باشد یا خیر.

5. غذاهای غنی از پتاسیم

بعضی از داروهایی که برای درمان فشار خون بالا یا نارسایی قلبی استفاده می شوند، می توانند باعث افزایش غلظت پتاسیم در بدن شوند. مصرف بیش از حد پتاسیم می تواند منجر به مسائل قلبی مانند ضربان قلب نامنظم یا تپش قلب گردد. سایر داروها، از جمله دیورتیک های خاص، می توانند باعث کاهش سطح پتاسیم خون شوند.

افرادی که از این داروها استفاده می نمایند باید توصیه های پزشک خود را برای خوردن غذاهای غنی از پتاسیم مانند موز، سبزیجات برگ دار یا پرتقال دنبال نمایند. بسته به شرایط شما، پزشک ممکن است از شما بخواهد که مصرف پتاسیم خود را کاهش دهید، آن را در همان سطح نگه دارید یا آن را افزایش دهید.

اگر احتیاج به نظارت بر اندازه مصرف پتاسیم خود دارید، هنگام استفاده از چاشنی های جایگزین نمک مراقب باشید، زیرا ممکن است دارای پتاسیم بسیار بالایی باشند.

غذاهایی که باید با داروها مصرف کرد

داروهای مختلف دستورالعمل های متفاوتی برای مصرف دارند. بعضی به معده خالی احتیاج دارند. بعضی دیگر مصرف به همراه غذا برای جذب بهتر را توصیه می نمایند. (و بعضی دیگر بعضی از ترکیبات غذایی مانند گریپ فروت و داروهای کلسترول را منع می نمایند.) اما برترین غذا برای مصرف قبل خوردن دارو چیست؟

به گفته نیویورک تایمز، حدود دو ساعت پس از صرف غذا، معده شما خالی است. بنابراین اگر به شما دستور داده شده که داروی خود را با غذا مصرف کنید، باید این کار را ظرف یک ساعت پس از غذا انجام دهید.

در اینجا چند توصیه برای اینکه هنگام مصرف داروهایی که احتیاج به غذا در معده دارند، آورده شده است. اما به یاد داشته باشید که همه افراد متفاوت هستند و اگر در خصوص اینکه چه چیزی همراه با داروی خود بخورید نگرانی دارید، ایده خوبی است که با داروساز یا پزشک خود مشورت کنید.

1. غذاهای خنثی بخورید

همان طور که قبلاً اشاره نمودیم، گریپ فروت می تواند با بعضی از داروهای رایج تداخل داشته باشد، اما طبق گفته موسسه ملی بهداشت، سایر غذاها و آب میوه های مرکبات نیز می توانند تداخل داشته باشند. کراکر، برنج، نان، کره بادام زمینی و سایر غذاهای خنثی به خوبی معده شما را پوشش می دهند و هضم را تحریک می نمایند، که به بدن یاری می نماید تا داروی شما را به طور مؤثر متابولیزه کند.

2. زمان مصرف دارو را با وعده های غذایی خود مشخص کنید

مجله کالیفرنیا گزارش می دهد که در حالت ایدئال، داروهای خود را باید درست قبل، بعد یا در حین غذا مصرف کنید. اما گاهی اوقات این یک گزینه نیست، بسته به برنامه شما، روتین شما، یا دستورالعمل های داروی شما.

برای مثال، اگر داروی خود را درست قبل از خواب و زمانی که اشتهای زیادی ندارید مصرف می کنید، بهتر است چند کراکر یا یک لیوان شیر بخورید. فقط میزان کمی غذا برای محافظت از معده شما هدف شماست.

3. در صورت احتیاج بیشتر بخورید

ممکن است متوجه شوید که معده شما به شما اطلاع می دهد که غذای کافی برای سوخت و ساز راحت داروی بدنتان ندارد. بلافاصله پس از مصرف دارو همراه با غذا یا میان وعده، 15 تا 30 دقیقه صبر کنید تا احساس خود را بسنجید. تهوع یا ناراحتی احتمالاً نشان می دهد که باید کمی بیشتر بخورید. گرانولا، چوب هویج یا ماست را امتحان کنید.

4. غذاهایی که باید از آن ها دوری کرد

باز هم، بهتر است با داروساز یا پزشک خود مشورت کنید تا مطمئن شوید که هنگام مصرف دارو از چه چیزی اجتناب کنید (در صورت وجود). اما به طور کلی، این ها غذاهایی هستند که می توانند با داروهای رایج تداخل داشته باشند. این بدان معنا نیست که شما نمی توانید آن ها را بخورید! این فقط به این معنی است که شما باید ظرف دو ساعت پس از مصرف دارو از خوردن آن ها اجتناب کنید.

• موز
• میوه های خانواده مرکبات
• جایگزین های نمک
• شیرین بیان سیاه
• الکل

اگر غذایی بخورید که با داروی شما تداخل داشته باشد چه اتفاقی می افتد؟

بسته به نوع دارو، خوردن گریپ فروت با بعضی داروها می تواند شبیه به مصرف بیش از حد دارو باشد. بنابراین با پزشک خود تماس بگیرید تا در صورت داشتن هر گونه شک و تردید در خصوص روتین داروی خود، کاملاً مطمئن شوید که در معرض خطر نیستید و اگر گریپ فروت صبحگاهی خود را دوست دارید، در خصوص آن نیز با پزشک خود صحبت کنید. ممکن است جایگزینی نیز برای شما تجویز گردد.

نکته پایانی

برای اطمینان از مؤثر بودن درمان و کاهش خطر عوارض جانبی، مهم است که دستورالعمل های پزشک و داروساز خود را در رابطه با بعضی تداخلات غذایی و دارویی به دقت دنبال کنید. اگر از چیزی مطمئن نیستید، از داروساز خود بپرسید.

اگر برای گنجاندن توصیه های غذایی در رژیم غذایی روزانه خود به یاری احتیاج دارید، با یک متخصص تغذیه مشورت کنید. بعضی از داروخانه ها ممکن است یک متخصص تغذیه نیز در محل داشته باشند که می تواند این توصیه ها را ارائه دهد.

این مطلب فقط جنبه آموزش و اطلاع رسانی دارد. پیش از استفاده از توصیه های این مطلب حتما با یک پزشک مشورت کنید. برای اطلاعات بیشتر را بخوانید.

منابع: Proxim, Health Works, NHS, AARP